Hierdie verkorte weergawe van die historiese Boeddha se heengaan en toetrede tot Nirvana is hoofsaaklik geneem uit die Maha-parinibbana Sutta, vertaal uit die Pali deur Sister Vajira & Francis Story. Ander bronne wat geraadpleeg is, is Boeddha deur Karen Armstrong (Penguin, 2001) en Old Path White Clouds deur Thich Nhat Hanh (Parallax Press, 1991).
Vyf en veertig jaar het verloop sedert die verligting van die Here Boeddha, en die salige een was 80 jaar oud. Hy en sy monnike het in die dorp Beluvagamaka (of Beluva), wat naby die hedendaagse stad Basrah, in die noordooste van Indië, gewoon het, gebly. Dit was die tyd van die terugtrekking van die reën van die monsoon, toe die Boeddha en sy dissipels ophou reis het.
Soos 'n ou karretjie
Op 'n dag het die Boeddha die monnike gevra om te vertrek en ander blyplekke te vind gedurende die moeson. Hy sou in Beluvagamaka bly met slegs sy neef en metgesel, Ananda. Nadat die monnike vertrek het, kon Ananda sien dat sy meester siek was. Die Geseënde, in groot pyn, het troos gevind slegs in diepe meditasie. Maar met die krag van wil, het hy sy siekte oorkom.
Ananda was verlig maar geskud. Toe ek die siekte van die salige sien, het my eie liggaam swak geword, het hy gesê. Alles het vir my dof geword, en my sintuie het misluk. Ek het nog steeds 'n bietjie vertroosting gehad in die gedagte dat die Salige nie sou eindig met sy dood nie, voordat hy sy monnike 'n laaste opdrag gegee het.
Die Here Boeddha het geantwoord: Wat meer verwag die monnike-gemeenskap van my, Ananda? Ek het die dharma openlik en volledig geleer. Ek het niks teruggehou nie, en het niks meer by die leringe nie. 'N Persoon wat gedink het dat die sangha van hom afhang van leierskap, het miskien iets te sê. Maar, Ananda, die Tathagata het geen idee dat die sangha van hom afhang nie. So watter instruksies moet hy gee?
Nou is ek broos, Ananda, oud, bejaard, ver weg in jare. Dit is my tagtigste jaar en ek spandeer my lewe. My liggaam is soos 'n ou wa, skaars bymekaar gehou.
Daarom, Ananda, wees vir julleself eilande, weier julleself en soek geen ander toevlug nie; met die Dharma as u eiland, die Dharma as u toevlug en soek geen ander toevlug nie.
By die Capala-heiligdom
Kort nadat hy van sy siekte herstel het, het die Here Boeddha voorgestel dat hy en Ananda die dag by 'n heiligdom, genaamd die Capala-heiligdom, deurbring. Terwyl die twee bejaarde mans bymekaar was, het die Boeddha opgemerk die skoonheid van die natuurskoon rondom. Die salige het voortgegaan, elkeen, Ananda, het sy sielkundige krag vervolmaak, sou hy sou wou, op 'n wêreldperiode of tot die einde daarvan op hierdie plek bly. Die Tathagata, Ananda, het dit gedoen. Daarom kan die Tathagata in 'n wêreldperiode of tot aan die einde daarvan bly.
Die Boeddha het hierdie voorstel drie keer herhaal. Ananda, moontlik nie verstaan nie, het niks gesê nie.
Toe kom Mara, die bose, wat 45 jaar tevore probeer het om die Boeddha te verlei van verligting. Mara het gesê wat u beoog om te doen . Gee hierdie lewe op en gaan nou in Parinirvana [complete Nirvana] in.
Die Boeddha gee afstand van sy wil om te lewe
Moenie jouself lastig val nie, Evil One, het die Boeddha geantwoord. Oor drie maande sal ek oorlede en Nirvana binnegaan.
Toe het die salige een duidelik en gedagtig afstand gedoen van sy wil om voort te gaan. Die aarde self het met 'n aardbewing gereageer. Die Boeddha het die geskokte Ananda vertel van sy besluit om binne drie maande sy finale toetrede tot Nirvana te maak. Ananda het beswaar gemaak, en die Boeddha het geantwoord dat Ananda vroeër sy besware moes bekend gemaak het, en versoek het dat die Tathagata in 'n wêreldperiode of tot die einde daarvan sou bly.
Na Kushinagar
Die Boeddha en Ananda het die volgende drie maande gereis en met groepe monnike gesels. Een aand het hy en 'n paar van die monnike in die huis van Cunda gebly, die seun van 'n goudsmid. Cunda het die salige een uitgenooi om in sy huis te gaan eet, en hy het die Boeddha 'n gereg genaamd sukaramaddava gegee . Dit beteken 'sagte kos van varke.' Niemand is vandag seker wat dit beteken nie. Dit was miskien 'n varkvleisgereg, of dit was 'n gereg met iets wat varke graag wou eet, soos truffelpampoentjies.
Wat ook al in die sukaramaddava was, het die Boeddha daarop aangedring dat hy die enigste een sou wees wat van die gereg geëet het. Toe hy klaar was, het die Boeddha vir Cunda gesê om te begrawe wat oorbly, sodat niemand anders dit sou eet nie.
Die Boeddha het daardie nag verskriklike pyn en dysenterie opgedoen. Die volgende dag dring hy daarop aan om verder te reis na Kushinagar, geleë in die deelstaat Uttar Pradesh in die noorde van Indië. Op pad het hy vir Ananda gesê om nie Cunda vir sy dood te blameer nie.
Ananda se hartseer
Die Boeddha en sy monnike het in 'n bos van salatbome in Kushinagar afgekom. Die Boeddha het Ananda gevra om 'n rusbank tussen bome met sy kop na die noorde voor te berei. Ek is moeg en wil gaan lê, het hy gesê. Toe die bank gereed was, het die Boeddha aan sy regterkant gaan lê, die een voet na die ander, met sy kop ondersteun deur sy regterhand. Toe blom die salbome, hoewel dit nie hul seisoen was nie, het liggeel blomblare op die Boeddha neergereën.
Die Boeddha het 'n tydjie met sy monnike gepraat. Op 'n stadium het Ananda die bos verlaat om teen 'n deurpaal te leun en te huil. Die Boeddha het 'n monnik gestuur om Ananda te soek en hom terug te bring. Toe sê die salige vir Ananda: Genoeg, Ananda! Moenie treur nie! Het ek nie van die begin af geleer dat daar verandering en skeiding met alles wat dierbaar en geliefd is, moet plaasvind nie? Alles wat gebore word, kom tot stand, word vererger en is onderhewig aan verval. Hoe kan 'n mens sê: "Mag dit nie tot ontbinding kom nie?" Dit kan nie wees nie.
Ananda, jy het die Tathagata met liefdevolle goedheid bedien in daad, woord en nadenke; genadig, aangenaam, heelhartig. Nou moet u daarna streef om uself te bevry. Die salige het toe Ananda voor die ander monnike geprys.
Parinirvana
Die Boeddha het verder gepraat en die monnike aangeraai om die reëls van die orde van monnike te hou. Toe vra hy drie keer of daar onder hulle vrae was. Moenie later berou kry met die gedagte: "Die meester was van aangesig tot aangesig met ons, maar tog het ons van aangesig tot aangesig versuim om hom te vra." Maar niemand het gepraat nie. Die Boeddha verseker al die monnike dat hulle verligting sou kry.
Toe sê hy: Alle saamgestelde dinge is verval. Streef met ywer. Toe gaan hy rustig na Parinirvana.
